रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्री नितीन गडकरी यांनी गुरुवारी (12 डिसेंबर, 2024) सांगितले की रस्ते अपघातांचे सर्वात मोठे कारण म्हणजे लेनची अनुशासनहीनता आणि वाहतुकीचे नियम न पाळल्याबद्दल त्यांच्या स्वतःच्या कारला मुंबईत दोनदा दंड ठोठावण्यात आला. ते म्हणाले की, जगभरातील लोक जलद गतीने वाहन चालवतात, ही एवढी मोठी समस्या नाही. तथापि, लेन अनुशासनहीनता ही भारतातील मोठी समस्या आहे, असे मंत्री यांनी नमूद केले.
लोकसभेत प्रश्नोत्तराच्या तासादरम्यान श्री. गडकरी म्हणाले की, लोकांना, विशेषत: तरुणांना वाहतूक शिस्तीचे प्रबोधन केले पाहिजे आणि लहान मुलांनाही वाहतूक नियमांचे महत्त्व पटवून दिले पाहिजे. तसेच वाहतूक नियमांचे उल्लंघन रोखण्यासाठी रस्त्यांवर सीसीटीव्ही कॅमेरे बसविण्यात आल्याचे त्यांनी सांगितले.
मंत्र्यांनी सभागृहातील सदस्यांना त्यांच्या मतदारसंघात जनजागृती कार्यक्रम आयोजित करण्याचे आवाहन केले. लोकसभेचे अध्यक्ष ओम बिर्ला यांनीही सांगितले की, रस्ते अपघातांना आळा घालण्यासाठी लोकांना वाहतूक नियमांबद्दल शिक्षित करणे हे सभागृहातील सदस्यांचे कर्तव्य आहे.नितीन गडकरी यांनी गुरुवारी अधोरेखित केले की त्यांनी पहिल्यांदा पदभार स्वीकारला तेव्हा रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग अपघात 50 टक्क्यांनी कमी करण्याचे लक्ष्य ठेवले होते.
गुरुवारी लोकसभेत रस्ते अपघातांवरील चर्चेदरम्यान श्री. गडकरी म्हणाले, “अपघातांची संख्या कमी करण्याबद्दल विसरून जा, ते वाढले आहे हे मान्य करायला मला अजिबात संकोच वाटत नाही. जेव्हा मी आंतरराष्ट्रीय परिषदांमध्ये सहभागी होण्यासाठी जातो जेथे रस्ते अपघातांवर चर्चा होते, तेव्हा मी माझा चेहरा लपवण्याचा प्रयत्न करतो.” प्रश्नोत्तराच्या तासात ते एका पुरवणीला उत्तर देत होते.
मंत्री म्हणाले की, भारतातील मानवी वर्तन सुधारण्यासाठी गोष्टी बदलल्या पाहिजेत, समाज बदलला पाहिजे आणि कायद्याच्या राज्याचा आदर केला पाहिजे.
श्री. गडकरी म्हणाले की काही वर्षांपूर्वी त्यांचा आणि त्यांच्या कुटुंबाचा मोठा अपघात झाला आणि त्यांना बराच काळ रुग्णालयात दाखल करावे लागले. “देवाच्या कृपेने मी आणि माझे कुटुंब वाचलो. त्यामुळे अपघातांचा माझा वैयक्तिक अनुभव आहे.” ते म्हणाले की, रस्त्यावर ट्रकचे पार्किंग हे अपघातांचे प्रमुख कारण आहे आणि बरेच ट्रक लेनची शिस्त पाळत नाहीत.
भारतात बस बॉडी बनवण्यासाठी आंतरराष्ट्रीय मानकांचे पालन करण्याचे आदेश दिले असल्याचे त्यांनी सांगितले. बसच्या खिडकीजवळ हातोडा असावा, जेणेकरून अपघात झाल्यास तो सहज तोडता येईल, असे ते म्हणाले.
यापूर्वी, श्री. गडकरी म्हणाले की, रस्ते अपघातात देशात दरवर्षी 1.78 लाख लोकांचा मृत्यू होतो आणि 60 टक्के बळी हे 18-34 वयोगटातील असतात.
ते म्हणाले की, उत्तर प्रदेश राज्यांमध्ये आघाडीवर आहे, तर शहरांच्या यादीत दिल्ली अव्वल आहे. यूपीमध्ये, 23,000 हून अधिक लोक (किंवा रस्ते अपघातांमुळे एकूण मृत्यूंपैकी 13.7 टक्के) मरण पावले, त्यानंतर तामिळनाडूमध्ये 18,000 (10.6 टक्के) मृत्यू झाले.
महाराष्ट्रात, हा आकडा 15,000 पेक्षा जास्त (किंवा एकूण मृत्यूच्या नऊ टक्के) आहे, त्यानंतर मध्य प्रदेशात 13,000 (आठ टक्के) मृत्यू आहेत.
1,400 हून अधिक मृत्यूंसह दिल्ली शहराच्या चार्टमध्ये आघाडीवर आहे, त्यानंतर बेंगळुरूमध्ये 915 मृत्यू आहेत. जयपूरमध्ये रस्ते अपघातात 850 मृत्यू झाले आहेत.
लोकांना कायद्याची भीती वाटत नाही आणि अनेकजण हेल्मेटशिवाय दुचाकी चालवतात आणि काही रेड सिग्नलला उडी मारतात, अशी व्यथा त्यांनी व्यक्त केली.
