तिबेटच्या सर्वात पवित्र शहरांपैकी एकाजवळ मंगळवारी 6.8 तीव्रतेच्या भूकंपाने हिमालयाच्या उत्तरेकडील पायथ्याशी हादरले, चीनी अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, नेपाळ, भूतान आणि भारताच्या शेजारील भागात किमान 95 लोक ठार झाले आणि इमारती हादरल्या.
चायना अर्थक्वेक नेटवर्क्सनुसार, सकाळी 9:05 वाजता (0105 GMT) भूकंपाचा धक्का बसला, त्याचा केंद्रबिंदू टिंगरी, एव्हरेस्ट प्रदेशाचे उत्तरेकडील प्रवेशद्वार म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या ग्रामीण काउन्टीमध्ये 10 किमी (6.2 मैल) खोलीवर आहे. केंद्र. यूएस भूगर्भीय सेवेने भूकंपाची तीव्रता 7.1 एवढी ठेवली आहे.
तिबेटच्या बाजूने कमीत कमी ९५ लोक मारले गेले आणि १३० जखमी झाल्याची माहिती चीनच्या सरकारी टेलिव्हिजनने सहा तासांनंतर दिली. इतरत्र मृत्यूचे वृत्त नाही.
चीन, नेपाळ आणि उत्तर भारताच्या नैऋत्य भागांना वारंवार भारतीय आणि युरेशियन टेक्टोनिक प्लेट्सच्या टक्करमुळे भूकंपाचे धक्के बसतात.
मंगळवारचा केंद्रबिंदू माउंट एव्हरेस्टच्या उत्तरेस सुमारे 80 किमी (50 मैल) होता, जो जगातील सर्वात उंच पर्वत आणि गिर्यारोहक आणि ट्रेकर्ससाठी एक लोकप्रिय गंतव्यस्थान आहे.
नेपाळमधील गिर्यारोहक आणि गिर्यारोहकांसाठी हिवाळा हा लोकप्रिय ऋतू नाही, एक जर्मन गिर्यारोहक एकटा गिर्यारोहक ज्याला माउंट एव्हरेस्ट चढण्याची परवानगी आहे. शिखरावर पोहोचण्यात अपयशी ठरल्यानंतर त्याने आधीच बेस कॅम्प सोडला होता, असे पर्यटन विभागाचे अधिकारी लीलाथर अवस्थी यांनी सांगितले.
नेपाळच्या नॅशनल डिझास्टर रिस्क रिडक्शन अँड मॅनेजमेंट अथॉरिटी (NDRRMA) ने सांगितले की, तिबेटच्या सीमेला लागून असलेल्या सात डोंगरी जिल्ह्यांमध्ये भूकंपाचे धक्के जाणवले.
एनडीआरआरएमएचे प्रवक्ते डिझान भट्टराई यांनी रॉयटर्सला सांगितले की, “आतापर्यंत आम्हाला कोणत्याही जीवित आणि मालमत्तेच्या नुकसानीची कोणतीही माहिती मिळालेली नाही. “आम्ही माहिती गोळा करण्यासाठी पोलीस, सुरक्षा दल आणि स्थानिक अधिकारी एकत्र केले आहेत,” तो म्हणाला.
नेपाळच्या सीमावर्ती भागातील अनेक गावे, जी विरळ लोकवस्तीची आहेत, ती दुर्गम आहेत आणि फक्त पायीच पोहोचता येते.
800,000 लोकांचे निवासस्थान असलेल्या तिबेटच्या शिगात्से प्रदेशात भूकंपाचा प्रभाव जाणवला. तिबेटीयन बौद्ध धर्मातील सर्वात महत्त्वाच्या व्यक्तींपैकी एक असलेल्या पंचेन लामांचे पारंपारिक आसन असलेले शिगात्से शहर हा प्रदेश प्रशासित आहे.
चीनचे राष्ट्राध्यक्ष शी जिनपिंग म्हणाले की, जीवितहानी कमी करण्यासाठी, बाधित लोकांचे योग्यरित्या पुनर्वसन करण्यासाठी आणि सुरक्षित आणि उबदार हिवाळा सुनिश्चित करण्यासाठी सर्वत्र शोध आणि बचाव प्रयत्न केले पाहिजेत.
1,500 हून अधिक स्थानिक अग्निशामक आणि बचाव कर्मचारी प्रभावित भागात पाठवण्यात आले आहेत, असे चीनच्या शिन्हुआ वृत्तसंस्थेने म्हटले आहे.
कापसाचे तंबू, कॉटन कोट, रजाई आणि फोल्डिंग बेडसह सुमारे 22,000 वस्तू भूकंपग्रस्त भागात पाठवण्यात आल्या आहेत, असे त्यात म्हटले आहे.
भूकंप, धक्के
टिंगरीमधील गावे, जिथे सरासरी उंची सुमारे 4,000-5,000 मीटर (13,000-16,000 फूट) आहे, भूकंपाच्या वेळी जोरदार हादरे बसल्याचे नोंदवले गेले, त्यानंतर 4.4 तीव्रतेचे डझनभर आफ्टरशॉक झाले.
सोशल मीडियावरील एका व्हिडिओमध्ये ल्हाटसे शहरात मोडकळीस आलेली परिस्थिती दाखवणाऱ्या व्हिडीओमध्ये दुकानांचे तुकडे पडलेले दिसतात.
रॉयटर्स जवळच्या इमारती, खिडक्या, रस्ता लेआउट आणि उपग्रह आणि मार्ग दृश्य प्रतिमा यांच्याशी जुळणारे चिन्ह यावर आधारित स्थानाची पुष्टी करण्यात सक्षम होते.
भूकंपाच्या केंद्रापासून 20 किमी (12 मैल) परिसरात तीन टाउनशिप आणि 27 गावे आहेत, एकूण लोकसंख्या सुमारे 6,900 आहे आणि 1,000 हून अधिक घरांचे नुकसान झाले आहे, असे Xinhua ने वृत्त दिले आहे.
भूकंपाचा प्रभाव मोजण्यासाठी आणि जीवितहानी तपासण्यासाठी स्थानिक सरकारी अधिकारी जवळपासच्या शहरांशी संपर्क साधत होते आणि भूकंपानंतर चीनने एव्हरेस्ट प्रदेश पर्यटकांसाठी बंद केला, असेही त्यात म्हटले आहे.
टिंगरीचा हादरा उत्तर-दक्षिण दाब आणि पश्चिम-पूर्व तणावाखाली असलेल्या ल्हासा ब्लॉक म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या भागात फुटल्यामुळे झाला, असे सीसीटीव्हीने चिनी तज्ज्ञांचा हवाला देत अहवाल दिला.
1950 पासून, ल्हासा ब्लॉकमध्ये 6 किंवा त्याहून अधिक तीव्रतेचे 21 भूकंप झाले आहेत, त्यापैकी सर्वात मोठा भूकंप 2017 मध्ये मेनलिंगमध्ये 6.9-रिश्टर स्केलचा होता, CCTV नुसार.
मेनलिंग हे तिबेटच्या यार्लुंग झांगबो नदीच्या खालच्या भागात आहे जेथे चीन जगातील सर्वात मोठे जलविद्युत धरण बांधण्याची योजना आखत आहे.
2015 मध्ये नेपाळची राजधानी काठमांडूजवळ 7.8 तीव्रतेचा हादरा बसला, देशातील आतापर्यंतच्या सर्वात भीषण भूकंपात सुमारे 9,000 लोक मारले गेले आणि हजारो जखमी झाले. मृतांमध्ये माउंट एव्हरेस्ट बेस कॅम्पवर हिमस्खलनामुळे किमान 18 लोकांचा मृत्यू झाला.
मंगळवारी, भूकंपाच्या केंद्रापासून सुमारे 400 किमी (250 मैल) काठमांडूमध्ये भूकंपाचे धक्के जाणवले आणि शहरातील रहिवासी घराबाहेर पळून गेले.
भूटानची राजधानी थिम्पू आणि नेपाळच्या सीमेला लागून असलेले उत्तर भारतीय राज्य बिहार यांनाही भूकंपाचा धक्का बसला.
आतापर्यंत, कोणतेही नुकसान किंवा मालमत्तेचे नुकसान झाल्याचे कोणतेही वृत्त प्राप्त झाले नाही, असे भारत आणि भूतानमधील अधिकाऱ्यांनी सांगितले.