जगातील 5 व्या सर्वात मोठ्या अर्थव्यवस्थेतून भारत आता जगातील चौथी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था बनण्यासाठी सज्ज झाला आहे. G-20 शेर्पा आणि NITI आयोगाचे माजी सीईओ अमिताभ कांत यांनी हा दावा केला आहे. अमिताभ कांत यांच्या मते, पुढील वर्षी भारत जपानला मागे टाकून पाचव्या स्थानावरून चौथ्या क्रमांकावर जाईल. सध्या भारताच्या जीडीपीचा आकार अमेरिका, चीन, जर्मनी आणि जपाननंतर पाचव्या क्रमांकावर आहे.
2022 मध्ये, भारताची अर्थव्यवस्था ब्रिटनला मागे टाकून जगातील टॉप-5 अर्थव्यवस्थांपैकी एक होईल. तर सुमारे एक दशकापूर्वीपर्यंत, भारतीय जीडीपी जगातील 11 व्या क्रमांकावर होता. सध्या भारताचा जीडीपी अंदाजे ३.७ ट्रिलियन डॉलर्स इतका आहे.
नाजूक 5 मधून भारत टॉप-5 मध्ये!
अमिताभ कांत यांच्या मते, 2013 मधील नाजूक 5 पासून 2024 मध्ये जगातील टॉप-5 अर्थव्यवस्थांमध्ये सामील होण्यापर्यंतचा भारताचा प्रवास अद्भुत होता. एप्रिलमधील विक्रमी जीएसटी संकलन, गेल्या तीन तिमाहीत 8 टक्क्यांहून अधिक विकास दर, भारतीय चलन रुपयात 27 देशांशी व्यापार, महागाई नियंत्रणात ठेवणे ही भारतीय अर्थव्यवस्थेची प्रमुख उपलब्धी असल्याचे ते म्हणाले. 2013 मध्ये मॉर्गन स्टॅन्ले विश्लेषकांनी फ्रॅजाइल 5 वापरला होता. ते भारतासह पाच उदयोन्मुख देशांच्या गटासाठी वापरले जात होते ज्यांची अर्थव्यवस्था त्यावेळी चांगली कामगिरी करत नव्हती. भारताव्यतिरिक्त, फ्रेगाइल 5 मधील इतर चार देश ब्राझील, इंडोनेशिया, दक्षिण आफ्रिका आणि तुर्किये हे होते.
DPI मध्ये जागतिक नेते बनले!
स्टील, सिमेंट आणि ऑटोमोबाईल उत्पादन क्षेत्रात भारताची दुहेरी अंकी वाढ सुरू आहे, भारत डिजिटल सार्वजनिक पायाभूत सुविधांमध्ये जागतिक नेता म्हणून उदयास आला आहे आणि ई-व्यवहार आता 134 अब्ज पर्यंत वाढले आहेत, जे सर्व जागतिक डिजिटल पेमेंटच्या 46% च्या समतुल्य आहे. जन धन, आधार आणि मोबाईल ट्रिनिटी अंतर्गत उघडलेल्या खात्यांमध्ये 2.32 लाख कोटींहून अधिक रक्कम जमा आहे. 2013-14 आणि 2022-23 दरम्यान सरासरी महागाई दर 5 टक्के आहे, जो 2003-04 आणि 2013-14 दरम्यान सरासरी 8.2 टक्के होता. भारताच्या विकास दराबाबत आताही ज्या प्रकारचे भक्कम अंदाज वर्तवले जात आहेत, ते भविष्यातही भारताच्या निरंतर उत्कृष्ट विकासाचे एक मजबूत संकेत आहेत. याशिवाय, भू-राजकीय आव्हाने आणि क्रूडच्या किमतीत झालेली वाढ यामुळे निर्माण झालेल्या पुरवठा साखळी संकटानंतरही भारतातील महागाई दर नियंत्रणात ठेवण्यात आला आहे.
स्थिर सरकारचा वेग वाढला!
यासोबतच सरकारी पातळीवरील राजकीय स्थैर्य आणि आरबीआयच्या मजबूत आर्थिक धोरणामुळे भारताला वेगवान विकासात मदत झाली आहे. 2023-24 च्या ऑक्टोबर-डिसेंबर तिमाहीत भारताच्या विकास दराने 8.4 टक्के मजबूत वाढ नोंदवली, ज्यामुळे देश सर्वात वेगाने वाढणारी प्रमुख अर्थव्यवस्था राहिली आणि भविष्यात विकासाची गती कायम ठेवण्यास तयार आहे. IMF च्या ग्लोबल इकॉनॉमिक आउटलुक नुसार, 2024 मध्ये भारत मोठ्या अर्थव्यवस्थांमध्ये सर्वात वेगाने वाढेल. आपल्या ताज्या आउटलुकमध्ये, IMF ने 2024 साठी भारताचा विकास अंदाज 6.5 टक्क्यांवरून 6.8 टक्क्यांपर्यंत वाढवला आहे. भारताची अर्थव्यवस्था 2022-23 मध्ये 7.2 टक्के आणि 2021-22 मध्ये 8.7 टक्के होती.
