भारत आणि चीन पूर्व लडाखमधील डेपसांग आणि डेमचोक येथे समन्वित गस्त हाती घेतील कारण गस्त महिन्याच्या अखेरीस पुन्हा सुरू होणार आहे. लष्कराच्या सूत्रांनी सांगितले की, मंगळवारी (२२ ऑक्टोबर, २०२४) सुरू झालेले विघटन एप्रिल २०२० पूर्वीच्या परिस्थितीनुसार २९ ऑक्टोबरपर्यंत पूर्ण होणे अपेक्षित आहे आणि त्यानंतर गस्त पुन्हा सुरू होईल.
लष्कराच्या सूत्रांनी शुक्रवारी सांगितले की, “प्रथम राजनयिक स्तरावर एक सामान्य फ्रेमवर्क करार करण्यात आला आणि त्यानंतर सोमवारी कॉर्प्स कमांडर स्तरावर गस्त सोडविण्याच्या पद्धती तसेच गस्त रेखांकित करणारा तपशीलवार करार करण्यात आला.” सध्याचा करार केवळ डेपसांग आणि डेमचोक, दोन उर्वरित घर्षण बिंदूंशी संबंधित आहे आणि एप्रिल 2020 पूर्वीच्या जमिनीची स्थिती पुनर्संचयित करेल, सूत्रांनी जोर दिला.
या कराराचा तत्त्वतः अर्थ असा आहे की, जानेवारी २०२० मध्ये भारतीय लष्कराला डेप्सनॅग भागात पेट्रोलिंग पॉइंट्स (PP) 10, 11, 11A, 12 आणि 13 पर्यंत गस्त पुन्हा सुरू करता येईल. चिनी पीपल्स लिबरेशन आर्मीने भारतीय गस्तींना मोक्याच्या डेपसांग मैदानात Y-जंक्शनच्या पलीकडे जाण्यापासून रोखले आहे
तथापि, कराराचा अर्थ असा आहे की इतर घर्षण बिंदूंमध्ये अद्याप गस्त पुन्हा सुरू करण्यात आलेली नाही जिथून करार कायम राहण्याचा भाग म्हणून स्थापित बफर झोन आधीच काढून टाकण्यात आले आहेत. या क्षेत्रांमध्ये गलवान, पँगॉन्ग त्सोच्या उत्तर आणि दक्षिण बँका, गोग्रा हॉट स्प्रिंग्स क्षेत्रातील PP15 आणि PP17A यांचा समावेश आहे.
सैन्य समोरासमोर येऊ नये आणि फेस ऑफ टाळता यावे यासाठी पुरेशा उपाययोजना करण्यात आल्या आहेत. “गस्त अशा रीतीने अंतरावर ठेवली जाईल की समोरासमोर येणार नाही. गस्त दोन्ही बाजूंनी समन्वयित केली जाईल, ”आत्मविश्वास निर्माण करण्यासाठी आणि तणाव वाढू नये म्हणून सर्व क्षेत्रांमध्ये जमिनीवर विविध स्तरांवर नियमित चर्चा होणार असल्याचे सूत्रांनी सांगितले.
आर्मीच्या सूत्रांनी मात्र अरुणाचल प्रदेशात डेपसांगमधील तोडगा काढण्यासाठी कोणत्याही प्रकारचा ‘क्विड प्रो को’ नाकारला. तथापि, यांग्त्सेच्या संदर्भात काही समजूतदारपणा निर्माण झाला आहे जे प्रसंगी घर्षण आणि संघर्षाचे क्षेत्र आहे.
सूत्रांनी हे देखील मान्य केले की डि-इंडक्शन प्रक्रिया ही दीर्घकाळ चाललेली प्रक्रिया आहे आणि त्यासाठी वेळ लागेल. “इतर घर्षण भागात पुन्हा गस्त सुरू करण्याबाबत चर्चा सुरू आहे. प्रत्यक्ष नियंत्रण रेषेवर (LAC) सर्व क्षेत्रांमध्ये चर्चा सुरू आहे.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि चीनचे अध्यक्ष शी जिनपिंग यांच्यातील चर्चेचा एक परिणाम असा होता की भारत-चीन सीमा प्रश्नावरील विशेष प्रतिनिधी “सीमावर्ती भागात शांतता आणि शांतता राखण्यासाठी आणि अन्वेषण करण्यासाठी लवकरात लवकर भेटतील. सीमा प्रश्नावर न्याय्य, वाजवी आणि परस्पर स्वीकारार्ह तोडगा.”
2002 मध्ये, भारत आणि चीनने मध्य आणि पश्चिम क्षेत्रातील LAC च्या नकाशांची देवाणघेवाण केली. मध्यम क्षेत्र सुरळीत चालले असताना, पाश्चात्य क्षेत्रात चिनी लोक म्हणाले की भारत डेपसांग बल्ज क्षेत्रात आपले दावे वाढवत आहे आणि पुढे कोणतीही हालचाल झालेली नाही.
