लंडनमधील सेंट्रल बँकिंगकडून प्रतिष्ठित डिजिटल ट्रान्सफॉर्मेशन अवॉर्ड २०२५ जिंकल्याबद्दल पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी रविवारी रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) चे अभिनंदन केले.
पंतप्रधान मोदींनी सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म X वर त्यांचे कौतुक शेअर केले, RBI च्या घोषणेचा उल्लेख केला आणि या कामगिरीला एक महत्त्वाचा टप्पा म्हटले. त्यांनी भारताच्या डिजिटल परिसंस्थेला बळकटी देण्यामध्ये आणि देशभरातील लाखो लोकांना सक्षम करण्यात डिजिटल नवोपक्रमाची भूमिका अधोरेखित केली.
“एक प्रशंसनीय कामगिरी, जी प्रशासनात नवोपक्रम आणि कार्यक्षमतेसाठी वचनबद्धता दर्शवते,” असे पंतप्रधान मोदींनी त्यांच्या पोस्टमध्ये म्हटले आहे. त्यांनी पुढे म्हटले आहे की, “डिजिटल नवोपक्रम भारताच्या आर्थिक परिसंस्थेला बळकटी देत आहे, ज्यामुळे असंख्य जीवनांना सक्षम बनवले आहे.”
बँकेच्या इन-हाऊस टेक टीमने विकसित केलेल्या सारथी आणि प्रवाह या दोन्ही महत्त्वाच्या डिजिटल उपक्रमांसाठी RBI ला सन्मानित करण्यात आले. या उपक्रमांनी RBI च्या अंतर्गत आणि बाह्य प्रक्रियांमध्ये बदल घडवून आणला आहे, ज्यामुळे कागदावर आधारित सबमिशनची आवश्यकता लक्षणीयरीत्या कमी झाली आहे.
जानेवारी २०२३ मध्ये लाँच झालेल्या सारथीने RBI च्या अंतर्गत कार्यप्रवाहाचे पूर्णपणे डिजिटलीकरण केले आहे, ज्यामुळे कर्मचाऱ्यांना सुरक्षितपणे कागदपत्रे सादर आणि शेअर करण्याची परवानगी मिळाली आहे. या प्रणालीने रेकॉर्ड व्यवस्थापन, डेटा विश्लेषण, कार्य ट्रॅकिंग, सहयोग आणि इतर आरबीआय प्रणालींशी एकात्मता सुधारली आहे. सारथीच्या आधी, वेगवेगळे विभाग मॅन्युअल आणि डिजिटल प्रक्रियांच्या मिश्रणावर अवलंबून होते, परंतु आता हे प्लॅटफॉर्म सर्व मध्यवर्ती बँकेच्या माहितीसाठी एकीकृत डिजिटल भांडार म्हणून काम करते.
मे २०२४ मध्ये सादर केलेला प्रवाह हा बाह्य वापरकर्त्यांसाठी आरबीआयकडे नियामक अर्ज सादर करण्यासाठी एक डिजिटल प्लॅटफॉर्म आहे. प्रवाहद्वारे सादर केलेले कागदपत्रे स्वयंचलितपणे सारथी डेटाबेसशी जोडले जातात, जिथे ते केंद्रीकृत सायबरसुरक्षा प्रणाली आणि डिजिटल ट्रॅकिंग वापरून डिजिटल पद्धतीने प्रक्रिया केले जातात.
लाँच झाल्यापासून, प्रवाहने ७० हून अधिक नियामक अर्जांचे डिजिटायझेशन केले आहे, ज्यामुळे आरबीआयमधील नऊ विभागांना फायदा झाला आहे.
-IANS
