जागतिक आरोग्य संघटनेचे सदस्य भविष्यातील साथीच्या रोगांसाठी तयारी करण्यासाठी करारावर करार करण्याच्या जवळ आहेत, असे या चर्चेत सहभागी असलेल्या सूत्रांनी शनिवारी रॉयटर्सला सांगितले. जागतिक आरोग्य संघटनेच्या प्रवक्त्याने सांगितले की, मंगळवारपर्यंत चर्चा थांबवण्यात आली आहे.
तीन वर्षांपासून कठीण वाटाघाटी झालेल्या आणि कायदेशीरदृष्ट्या बंधनकारक असलेल्या या कराराचा उद्देश २०२०-२२ मध्ये कोविड-१९ साथीच्या आजाराने लाखो लोकांचा बळी घेतल्यानंतर नवीन रोगजनकांपासून जगाचे संरक्षण मजबूत करणे आहे.
“ते (चर्चा) रात्रभर (शनिवार) सकाळी ९ वाजेपर्यंत चालले परंतु अंतिम समस्या सोडवण्यात यशस्वी झाले नाहीत,” असे जिनेव्हामधील चर्चेत सहभागी असलेल्या एका सूत्राने सांगितले.
जिनेव्हामधील एका राजनैतिक सूत्राने पुढे म्हटले की, “मोठी प्रगती झाली आहे… जवळजवळ सर्व करारांवर काही प्रलंबित परंतु महत्त्वाच्या मुद्द्यांसह सहमती झाली आहे”.
गेल्या वर्षी रात्री उशिरापर्यंत झालेल्या चर्चेच्या अनेक फेऱ्या होऊनही चर्चेने एक महत्त्वाची अंतिम मुदत गमावली.
वाटाघाटी करणाऱ्या संस्थेच्या सह-अध्यक्षांनी यापूर्वी एएफपी वृत्तसंस्थेला सांगितले होते की ते “तत्त्वतः” एक करारावर पोहोचले आहेत.
सुरुवातीच्या चर्चेत सहभागी होण्यास मंद असलेल्या अमेरिकेने फेब्रुवारीमध्ये WHO मधून बाहेर पडण्याचा आणि चर्चेत सहभागी होण्यास मनाई करण्याचा कार्यकारी आदेश जारी केल्यानंतर, या वर्षी चर्चा सोडली.
चर्चेत सहभागी झालेले WHO चे इतर १९२ सदस्य करार औपचारिकपणे स्वीकारल्यानंतर तो मंजूर करण्यास किंवा न करण्यास स्वतंत्र असतील.
श्रीमंत देश आणि विकसनशील राज्यांमधील सर्वात वादग्रस्त मुद्द्यांपैकी एक म्हणजे कोविड काळातील चुका टाळण्यासाठी औषधे आणि लसींचे निष्पक्षपणे वाटप कसे करायचे.
अमेरिका, तसेच ब्रिटन आणि ऑस्ट्रेलियासह उजव्या विचारसरणीच्या टीकाकारांच्या आरोपांमुळे वाटाघाटींना त्रास झाला आहे की ते संयुक्त राष्ट्रांच्या एजन्सीला जास्त अधिकार देऊन राष्ट्रीय सार्वभौमत्वाला हानी पोहोचवू शकतात.
WHO चे महासंचालक टेड्रोस अधानोम घेब्रेयसस अशा दाव्यांना नकार देतात आणि म्हणतात की हा करार देशांना साथीच्या आजारांपासून चांगले संरक्षण करण्यास मदत करेल.
या आठवड्यात जिनेव्हा येथे, प्रचारकांच्या एका छोट्या गटाने या चर्चेला विरोध केला. त्यांच्यापैकी एकाने डब्ल्यूएचओ चिन्हापासून स्वतःला वेगळे करणारा पंख असलेला साप असलेला फलक धरला होता, ज्याचे ब्रीदवाक्य होते: “माझे स्वातंत्र्य हिरावून घेणारे तुम्ही कोण आहात?!”
जर हा करार अंतिम झाला तर तो जागतिक आरोग्य संस्थेसाठी एक ऐतिहासिक विजय ठरेल. डब्ल्यूएचओच्या ७५ वर्षांच्या इतिहासात फक्त एकदाच त्याचे सदस्य देश एका करारावर सहमत झाले आहेत – २००३ मध्ये तंबाखू नियंत्रण करार.
