९३ वा हवाई दल दिन: ऑपरेशन सिंदूरचा सन्मान, हिंडन हवाई तळावर हवाई शक्तीचे प्रदर्शन

देशाच्या आकाशाचे रक्षण करणाऱ्या हवाई योद्ध्यांच्या शौर्य, शिस्त आणि व्यावसायिकतेला आदरांजली वाहत बुधवारी हिंडन हवाई दल तळावर ९३ वा भारतीय हवाई दल (IAF) दिन मोठ्या उत्साहात साजरा करण्यात आला. या वर्षीच्या उत्सवात ऑपरेशन सिंदूरला विशेष मान्यता मिळाली, जो भारतीय हवाई दलाच्या ऑपरेशनल इतिहासातील एक महत्त्वाचा अध्याय आहे.

हवाई दल प्रमुख, एअर चीफ मार्शल ए.पी. सिंग यांनी हवाई योद्ध्यांना संबोधित केले आणि या ऑपरेशनला “काटेकोर नियोजन, शिस्तबद्ध प्रशिक्षण आणि दृढनिश्चयी अंमलबजावणीद्वारे काय साध्य करता येते याचे एक चमकदार उदाहरण” असे अधोरेखित केले. त्यांनी स्वदेशी विकसित शस्त्रे आणि प्लॅटफॉर्मच्या कामगिरीचे कौतुक केले ज्यांनी अचूक, उच्च-प्रभावी हल्ले केले आणि राष्ट्रीय चेतनेत आक्रमक हवाई कारवाईचे योग्य स्थान पुनर्संचयित केले.

एअर चीफ मार्शल सिंग यांनी १९४८, १९७१ आणि १९९९ च्या युद्धांपासून ते बालाकोटमधील दहशतवादी छावण्या नष्ट करण्यापर्यंत हवाई दलाच्या ऐतिहासिक कामगिरीचे स्मरण केले, आकाशाचे रक्षक आणि राष्ट्रीय सन्मानाचे रक्षक या दोन्ही भूमिकांवर हवाई दलाची दुहेरी भूमिका अधोरेखित केली.  हवाई योद्ध्यांमध्ये जबाबदारी, सुरक्षितता आणि ऑपरेशनल तयारीची वाढती संस्कृती लक्षात घेऊन त्यांनी ऑपरेशनल प्लॅनमध्ये नवीन प्रणाली आणि शस्त्रास्त्रे समाविष्ट केल्याबद्दल प्रशंसा केली.

पहलगाम हल्ल्यानंतर मे २०२५ मध्ये करण्यात आलेल्या ऑपरेशन सिंदूरमध्ये पाकव्याप्त काश्मीर आणि पाकिस्तानच्या आत नऊ दहशतवादी छावण्यांवर अचूक हल्ले करण्यात आले. प्रगत स्वदेशी प्लॅटफॉर्म आणि इंटिग्रेटेड एअर कमांड अँड कंट्रोल सिस्टम (IACCS) वापरून, या ऑपरेशनने भारताची वाढती तांत्रिक आणि सामरिक धार दर्शविली. एअर चीफ मार्शल सिंग यांनी या ऑपरेशनचे वर्णन काही दिवसांत लष्करी निकाल घडवण्यात हवाई शक्तीच्या निर्णायक भूमिकेची पुष्टी म्हणून केले.

भारतीय हवाई दलाच्या मानवतावादी प्रयत्नांवर देखील प्रकाश टाकण्यात आला, विशेषतः जूनमध्ये इराण आणि इस्रायलमधील संघर्ष क्षेत्रातून भारतीय नागरिकांना बाहेर काढण्यासाठी करण्यात आलेल्या ऑपरेशन सिंधूवरही प्रकाश टाकण्यात आला. एअर चीफ मार्शल सिंग यांनी अनेकदा धोकादायक परिस्थितीत हवाई दलाने या मोहिमा ज्या गतीने, विश्वासार्हतेने आणि करुणेने पार पाडल्या त्यावर भर दिला.

दिवसाच्या उत्सवात हिंडन एअर बेसवर एक भव्य परेडचा समावेश होता, जिथे एअर चीफ मार्शल सिंग यांनी एअर वॉरियर्सच्या मार्च पास्टचे निरीक्षण केले.  सहा दशकांहून अधिक काळाच्या सेवेला आदरांजली म्हणून या परेडमध्ये राफेल, सुखोई एसयू-३०एमकेआय, मिग-२९ आणि अलीकडेच निवृत्त झालेले मिग-२१ बायसन यासारख्या लढाऊ विमानांचे प्रदर्शन करण्यात आले. नेत्र एईडब्ल्यू अँड सी, आकाश सरफेस-टू-एअर मिसाईल सिस्टीम, सी-१७ ग्लोबमास्टर III, सी-१३०जे हरक्यूलिस, लॉन्गबो रडार असलेले अपाचे हल्ला हेलिकॉप्टर आणि अॅडव्हान्स्ड लाईट हेलिकॉप्टर यासारख्या स्वदेशी प्लॅटफॉर्मचे प्रदर्शन करण्यात आले होते, जे आयएएफच्या ऑपरेशनल ताकदीचे आणि तांत्रिक क्षमतेचे प्रदर्शन करतात.

चीफ ऑफ डिफेन्स स्टाफ जनरल अनिल चौहान, आर्मी चीफ जनरल उपेंद्र द्विवेदी आणि नेव्ही चीफ अॅडमिरल दिनेश के. त्रिपाठी यांच्यासह उच्च संरक्षण अधिकाऱ्यांनी राष्ट्रीय युद्ध स्मारकात शहीद सैनिकांना श्रद्धांजली वाहिली, एअर चीफ मार्शल सिंग यांच्यासोबत पुष्पहार अर्पण केला.

स्थिर प्रदर्शनांमध्ये लष्करी संघर्षानंतर युद्धबंदीची मागणी करण्यास इस्लामाबादला भाग पाडणाऱ्या प्लॅटफॉर्मवर प्रकाश टाकण्यात आला, ज्यामुळे आयएएफच्या धोरणात्मक आणि ऑपरेशनल प्रभावीतेवर भर देण्यात आला.  भारताच्या सर्वात मोठ्या आणि सर्वात मोक्याच्या हवाई तळांपैकी एकावर झालेल्या या परेडने केवळ सैन्याच्या लढाऊ तयारीचेच नव्हे तर त्यांच्या मानवतावादी आणि आपत्ती-प्रतिसाद क्षमतांचेही अधोरेखित केले.